Page 9 - 23Nisan HTML
P. 9

*             Meraklısına Deneme Yazıları

 Dil Bilgini ile Kayıkçı








 Bir gün bir dil bilgini, iskelede bekleyen bir   Bu arada kıyıdan oldukça uzaklaşmışlardır,
 kayığa binip karşıya geçmek ister. Kayıkçıyla   kısa  bir  süre  sonra  hava  bozar.  Bilgin  belli   Bir sözcüğün varsıllığı ve
 anlaştıktan  sonra  yola  çıkarlar.  Bu  arada   etmemeye  çalışsa  da  davranışlarından   Yazının tuzu – biberi…
 bilgin  hem  çevreyi  izlemekte,  hem  de   korktuğu anlaşılmaktadır.

 kayıkçının bilgisini, görgüsünü sınamaktadır. Bir   Kayıkçı  dayanamaz,  “Ey  her  şeyi  çok  iyi
 ara “Sen hiç dil bilimi kitabı okudun mu?” diye   bilen dil bilgini dostum!” der, “Sana bir soru   er  yazının  bana  göre  bir  tuzu-biberi
 sorar kayıkçıya.   sormak isterim.”  Hvardır.  Tuzu  olmayan  bir  dergi  yazısı,
             tuzsuz  yemek  gibi  yavan  olur  ve  okuyana
 “Hayır  beyim.  Ben  bilgisiz  bir  kayıkçıyım.   Dil bilgini, sor anlamında başını sallar.  tat vermez. Ama biber konusundan o kadar
 Üstelik okuma yazma da bilmem” diye yanıtlar   emin değilim. Çünkü biber, sizi bazı okurlara  yiyecekleri  korumada  kullanılan  “Tuzlayım
 adam.  “Yüzme bilir misin?”  sevdireceği gibi bazılarına düşman da eder.  da  kokma”  deyimi  buradan  gelir.  Tuz  bir
 “Hayır!”    Oysa  her  yazar  okuruyla  barışık  olmalıdır.  maddedir.  Tuz  yemeklere  tat  vermesi  için
 Bilgin onu biraz da aşağılayarak, alaycı bir   Zaman  zaman,  “Yazın  çok  tuzlu  olmuş,”  ya  kullanılır. Vücudumuzun önemli ve yapıtaşları
 tavırla,  Bu kez kayıkçı, “Vah vah, senin adına çok   da  “Yazının  tuzunu  az  koymuşsun,”  diyenler  arasında  yer  alan  besin  maddelerinden
 üzüldüm. Yaşamını boşuna harcamışsın. Çünkü   çıkabilir.  Bunlar  sizin  okurla  ilişkinizi  bozmaz;  biridir. Her canlının yaşaması için gerekli olan
 “Yazık, çok üzüldüm. Demek ki sen yaşamını   biraz  sonra  fırtına  çıkacak,  belki  de  kayık   diyaloğunuzu daha da pekiştirir. Ama biber  bir  maddedir.  Bitkisel  besinlerle  beslenen

 boşa geçirmişsin.” der.  batacak.  Ve  sevgili  dostum,  işte  o  zaman   bazılarını  kızdırabilir.  Onun  için,  ben  farklı  insanlarda  tuz  ihtiyacı  daha  fazladır.
 Kayıkçı hiç sesini çıkarmaz.  seni dil bilgin değil, yüzme bilgin kurtaracak!”   tatlar  serpsem  de  yazılarıma  pek  biber  Bilim  adamları  yetişkin  bir  insanın  günlük
 der.        koymam.  Yalnız  hep  çocukların  yanında  tuz  gereksiniminin  10-20  gram  arasında

             yer  aldığımdan  olsa  gerek,  çocuklarla  ilgili  olduğunu söylüyorlar. Vücutta tuzun azalması,
 *M. Celaleddin Rumi - Mesnevi  konularda  taraf  tutar  ve  yetişkinlere  biber  vücudunuzun  su  dengesinin  bozulmasını  ve

             sürmeye bayılırım.                               dengesinin düşmesine neden olur.


               Tuzla  ilgili  oldukça  yaygın  atasözü  ve      Tuz  doğada  ya  deniz  suyundan  ya
             deyişler  vardır:  “Tuz  biber  ekmek”;  üzüntüyü,  kayalardan ya da tuz göllerinden elde edilir.
             acıyı daha da artırmak. “Yaraya tuz basmak”;  Bizim ülkemizde bir adı da Koçhisar Gölü olan
             yine aynı anlamda kullanılır. “Tuz buz olmak”;  Tuz Gölü’nden tuz elde edilir. Araştırmacılar,
             paramparça  olmak.  “Tuz  buz  etmek”;  dünyadaki  senelik  tuz  ihtiyacının  24  milyon
             paramparça  etmek.  “Tuzlayım  da  kokma”;  ton  olduğunu  belirlemişlerdir.  Matematiksel

             boş  konuşanları  küçümsemek.  “Tuzluya  mal  olarak  hesap  yapabileceğimi  sanmıyorum
             olmak”; bir şeyin bedelini çok fazla ödeyip  ama  her  masada,  her  insanın  elinde
             almak.  “Tuzu kuru”; kazancı, işi gücü yerinde  bir  tuzluk  düşününce  kullanılan  miktarın
             olmak.  “Tuzundan  da  koy”;  bir  şeyi  tümüyle  sayısal  büyüklüğünü  anlamakta  zorluk
             almak, abartılı istemek.                         çekmiyorum.  Umarım  sizlere  tatsız-tatsız  bir
                                                              yazı yazmamışımdır. Ama hiç olmazsa içinde,
               Tuz    yemeklerde     kullanılan,   kimyasal  sevgiyle katılmış bir tutam tuz var. Üstelik yazım
             bileşiği  “sodyum  klorür”  adıyla  tanımlanan  bitti diye de; tuzum kuru.
 4  Sezen AKSU  bir  maddedir.  Tuz  kokusuz,  suda  eriyen,                                                 5
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14